หมายเหตุประเพทไทย: ความรักของท่านหญิงกับสามัญชน-
Posted: 19 Feb 2017 03:59 AM PST (อ้างอิงจากอีเมล์ข่าว เวบไซท์ประชาไท)
หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ชานันท์ ยอดหงษ์ และคำ ผกา แนะนำบทความ “บันทึกรักท่านหญิง: ความรักและการแต่งงานของเจ้ านายสตรีหลัง พ.ศ. 2475” ผลงานของวีรยุทธ ปีสาลี ตีพิมพ์ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับมิถุนายน 2559 ที่เปิดเผยความรักและชีวิ ตครอบครัวของเจ้านายสตรีหลัง 2745 ที่หลายท่านสละฐานันดรศักดิ์เพื่ อแต่งงานกับสามัญชน ซึ่งในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ก่อนหน้านั้นยังถือเป็นเรื่องต้ องห้าม จะต้องแต่งกับชนชั้นเจ้านายด้ วยกัน จะมีก็แต่เจ้านายฝ่ายชายเท่านั้ นที่สามารถสมรสกับหญิงสามัญชน
ต่อมาภายหลังการเปลี่ ยนแปลงการปกครอง 2475 มีการแก้ไข “กฎมณเฑียรบาลว่าด้ วยการสมรสพระราชวงศ์แก้ไขเพิ่ มเติมพุทธศักราช 2475” โดยกำหนดให้เจ้านายผู้หญิ งพระองค์ใด ถ้าจะสมรสกับผู้อื่นซึ่งมิใช่ เจ้าในพระราชวงศ์ “ต้องกราบถวายบังคมลาออกจากฐานั นดรศักดิ์แห่งพระราชวงศ์เสียก่ อน” และในเวลาเดียวกันมีการปรับปรุ งและประกาศใช้กฎหมายสำคั ญหลายฉบับ เช่น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 ปี 2478ที่กำหนดให้การจดทะเบี ยนสมรสระหว่างสามีภรรยาเป็ นแบบผัวเดียวเมียเดียว
คำ ผกา กล่าวด้วยว่า อีกปัจจัยหนึ่งหนุนเสริมการแต่ งงานข้ามชนชั้นในเวลานั้นก็คือ แนวคิดแบบโมเดิร์นเลิฟที่ก่อตั วขึ้นแล้วในโลกตะวันตก ที่เชื่อเรื่องการแต่ งงานแบบโรแมนติก คนแต่งงานด้วยความสมัครใจรัก ไม่มีชนชั้น เชื้อชาติ หรือศาสนา ขณะเดียวกันยังมีอีกปัจจัยหนึ่ งคือแนวคิดเรื่องครอบครั วและความรักของโลกก่อนสมัยใหม่ ที่ยังมองว่าการแต่งงานกั บความรักเป็นคนละเรื่องกัน ความรักอาจเกิดได้แต่อยู่นอกปริ มณฑลของการสร้างครอบครัว แต่ไม่ว่าจะอย่างไรแนวคิ ดแบบโรแมนติกยังคงเป็นกระแสหลัก ไม่ว่าลึกๆ แล้วจะแต่งงานกันด้วยเหตุผลใดก็ ตามแต่ทั้งเหตุผลเรื่องการเมื องหรือเศรษฐกิจ
อนึ่ง การแต่งงานของเจ้านายสตรีกั บสามัญชน ในหลายกรณีเป็นไปเพื่อรักษาเครื อข่ายอำนาจ เช่น การแต่งงานกับแกนนำสำคัญในรั ฐบาลคณะราษฎร เช่น หม่อมเจ้าจารุพัตรา อาภากร พระธิดาพระองค์ใหญ่ในพระเจ้ าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ แต่งงานกับนาวาเอก หลวงศุภชลาศัย หรือ หม่อมเจ้าบรรเจิดวรรณวรางค์ พระธิดา พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ แต่งงานกับ พลเอกมังกร พรหมโยธี หรือ หม่อมเจ้าคันธรสรังษี รพีพัฒน์ พระธิดาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ แต่งงานกับ หลวงชำนาญนิติเกษตร
ทั้งนี้ความเป็นผู้หญิงของแต่ ละชนชั้นไม่ได้มีแค่ความเป็นผู้ หญิงเท่านั้น แต่ยังมีเรื่องสังกัดชนชั้น เรื่องแบกรับภาระวงศ์ตระกูลด้วย ยิ่งสังกัดชนชั้นสูงก็ต้องคิ ดเรื่องความรักและครอบครัวมากขึ้ นไปตามลำดับ ในขณะที่ความรักของสามั ญชนอาจไม่มีภาระอันใดเลยเว้นเสี ยแต่เรื่องความยากจน ดังนั้นแม้จะมีอิสระเสรีเรื่ องความรักอย่างเต็มเปี่ยม แต่อิสระเสรีทางการเงินก็เป็นอี กเรื่องหนึ่ง
ติดตามรายการหมายเหตุ ประเพทไทยย้อนหลังที่
แสดงความคิดเห็น