
สุนทรียะของหิน
Posted: 08 Mar 2016 07:49 AM PST (อ้างอิงจากอีเมล์ข่าว เวบไซท์ประชาไท)
ไม่ว่าจะเป็นข่าวเกี่ยวกั บการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานของรั ฐบาลใด ๆ ที่ต่อเนื่องมาจนถึงรัฐบาลเผด็ จการทหาร คสช. ในปัจจุบัน ที่พร้อมใช้ ม.44 เร่งรัดการลงทุนโครงสร้างพื้ นฐาน เพื่อลดขั้ นตอนและกระบวนการดำเนินงานที่ล่ าช้าและติดขัดทั้งหลาย หาช่องทางการเปิดประมูลให้เร็ วขึ้น โดยผ่อนปรนเงื่อนไขสำหรั บโครงการให้เอกชนเข้าร่วมลงทุ นในกิจการของรัฐ (PPP) ทำการศึกษาความเป็นไปได้ ของโครงการและศึกษาผลกระทบสิ่ งแวดล้อม (EIA) ให้มีระยะเวลาสั้นที่สุดเท่าที่ จะสั้นได้ ภาพความทรงจำที่ผุดขึ้นมาเสมอ ซ้อนทับกันกับภาพการก่อสร้ างรถไฟความเร็วสูง รถไฟทางคู่เชื่อมต่อภูมิภาคต่าง ๆ โครงข่ายรถไฟฟ้าในกรุ งเทพฯและปริมณฑล หรือโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ อะไรอื่นอีกหลายอย่ างตามนโยบายของรัฐและแผนการลงทุ นของนักลงทุนเอกชน ก็คือเรื่องเล่า ‘โอ่งภูเขา’ ของป้าหอม
แหล่งหินดอยแม่ออกฮู ต.ผางาม อ.เวียงชัย จ.เชียงราย หนึ่งในภูเขาลูกโดดในเขตท้องที่ ตำบลผางาม ที่ถูกประกาศกำหนดให้ เป็นแหล่งหินเพื่อการทำเหมืองหิ นอุตสาหกรรม มีปริมาณสำรอง 48.90 ล้านเมตริกตัน บนเนื้อที่ 240 ไร่ ครอบคลุมภูเขาทั้งลูก
คัดลอกจาก http://mis.dpim.go.th/ sourcestone-service_public/ sourcestone_data/mapshow.html? resource_id=3DCJA (เว็บไซต์กรมอุตสาหกรรมพื้ นฐานและการเหมืองแร่) เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2559
คัดลอกจาก http://mis.dpim.go.th/
“ในดอยแม่ออกฮูมันเป็นโอ่งภู
ผู้หญิงวัยเลย 60 ตัวผอมเล็ก ผิวคล้
แต่น่าแปลก เมื่อถ้อยคำเริ่มพรั่งพรู
เธอใช้เวลาอีกไม่นานนักกับเรื่
ย้อนหลังไปในช่วงเวลาที่อนุ
ความหวั่นเกรงต่ออิทธิพลทำให้
แต่การระเบิดและย่อยหินที่นั่
เจ้าหน้าที่รัฐ-ราชการ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้
ณ เวลานี้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของบุญยงค์ อินต๊ะวงศ์ หรือเรื่องของป้าหอมและชาวบ้
สิบกว่าปีหลังการตายของบุญยงค์ อินต๊ะวงศ์ อนุกรรมการฯภายใต้คณะกรรมการสิ
หลังจากเลิกประชุม บุคลิกของป้าหอมก็เปลี่ยนกลั
อีกหลายพื้นที่ของประเทศ หลายครั้งหลายหนที่การต่อสู้ ของชาวบ้านต่อสัมปทานระเบิ ดและย่อยหินมักนำมาซึ่งความสู ญเสียถึงชีวิต ครูประเวียน บุญหนัก เลขาธิการสมัชชาเกษตรรายย่ อยภาคอีสาน เขต 4 ผู้นำการคัดค้านเหมืองหิ นและโรงโม่หินที่ภูผาน้อยของบริ ษัท สุรัตน์การศิลา จำกัด ต.ผาน้อย อ.วังสะพุง จ.เลย ถูกยิงเสียชีวิตที่หน้าที่ว่ าการอำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2538 นายทองม้วน คำแจ่ม กำนัน ต.ดงมะไฟ อ.สุวรรณคูหา จ.หนองบัวลำภู ผู้นำการคัดค้านสัมปทานโรงโม่หิ นที่บริเวณผายา ผาจันได ณ ท้องที่ปกครองของเขา ถูกยิงเสียชีวิตเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2542 พร้อม ๆ กันอีกคน นายสม หอมพรหมา ชาวบ้านวังหินซา ถูกยิงเสียชีวิตพร้อมกำนันทองม้ วน นายพิทักษ์ โตนวุธ อดีตประธานชมรมอนุรักษ์ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยรามคำแหง ที่ปรึกษาชาวบ้านลุ่มน้ำชมพู ต.ชมพู อ.เนินมะปราง จ.พิษณุโลก ที่ร่วมคัดค้านการระเบิดหิ นและโรงโม่หินที่เทื อกเขาผาแดงรังกายกับชาวบ้าน ถูกยิงเสียชีวิตเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2544
"ภาพเขาคูหามุมสูง ต.คูหาใต้ อ.รัตภูมิ จ.สงขลา ผ่านการระเบิดและย่อยหินมาตั้
ตามประมวลกฎหมายที่ดิน จนถูกกำหนดให้เป็นแหล่งหินเพื่
ฉบับที่ 77 (2539) ภายใต้พระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. 2510 ปัจจุบันนักการเมืองท้องถิ่
และข่มขู่คุกคามชาวบ้านอย่างหนั
เครือข่ายพิทักษ์สิทธิชุ
คัดลอกจาก https://www. youtube.com/watch?v= SQPqOdqUNrY เมื่อวันที่ 7 มีนาคม 2559
และอีกหลายพื้นที่ของประเทศที่ คนเล็กคนน้อยลุกขึ้นมาต่อสู้ การระเบิดและย่อยหินยังถูกคุ กคามต่อเนื่อง ท่ามกลางอันตราย แต่เจตจำนงค์ในการมีชีวิตนั้นสู งส่ง ถึงแม้จะถูกคุกคามอย่างต่อเนื่ องก็ยังคงต่อสู้คัดค้านอยู่ ด้วยเป้าหมายที่เรียบง่ายและชั ดเจน ไม่มีอะไรสลับซับซ้อน ก็เพียงแค่ต้องการคุณภาพชีวิตที ่ดี ดำรงชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ ดี กินอิ่ม นอนอุ่น สงบสุข
นับตั้งแต่มติคณะรัฐมนตรีเมื่ อวันที่ 13 มิถุนายน 2538 กำหนดให้มีแผนปฏิบัติการเพื่ อเปลี่ยนการระเบิดและย่อยหิ นไปเป็นเทคโนโลยีการทำเหมืองหิ น และกระทรวงอุตสาหกรรมได้ ประกาศกฎกระทรวง ฉบับที่ 77 (พ.ศ. 2539) รองรับเพื่อกำหนดให้หินทุกชนิ ดเป็นแร่ชนิดหินประดับ หรือแร่ชนิดหินอุตสาหกรรม โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่ อวันที่ 15 มีนาคม 2539 ส่งผลให้กิจกรรมการระเบิดและย่ อยหินตามมาตรา 9 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ซึ่งอยู่ในความรับผิ ดชอบของกรมที่ดิน เปลี่ยนมาอยู่ภายใต้การกำกับดู แลของ กพร. ตามพระราชบัญญัติแร่ พ.ศ. 2510 แทน และตามแผนปฏิบัติการดังกล่ าวกำหนดให้ต้องทำการประกาศแหล่ งหินเพื่อการทำเหมืองหินอุ ตสาหกรรมในแต่ละพื้นที่ด้วย ปัจจุบันรัฐได้ประกาศกำหนดแหล่ งหินอุตสาหกรรมไปแล้วกว่า 10 ครั้ง มีจำนวนแหล่งหินใน 53 จังหวัดทั่วประเทศถู กประกาศไปแล้ว 327 แหล่ง บนพื้นที่ 145,911 ไร่ ปริมาณสำรอง 9,417 ล้านเมตริกตัน (1)
ไม่ว่านโยบายของรัฐจะเปลี่ ยนแปลงไปตามยุคสมัย โดยอ้างความจำเป็นของการขยายตั วทางเศรษฐกิจที่สูงขึ้น จึงทำให้การลงทุนในอุตสาหกรรมก่ อสร้างประเภทต่าง ๆ ขยายตัวมากขึ้นตามไปด้วย โดยเฉพาะยุทธศาสตร์การพั ฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้ านคมนาคมขนส่งของไทย พ.ศ. 2558 - 2565 ในยุครัฐบาลเผด็จการทหาร คสช. ที่ประกาศเดินหน้าเร่งรัดผลักดั นรถไฟทางคู่หลายเส้นทางหลายพั นกิโลเมตร และระบบขนส่งเชื่อมโยงอื่น ๆ ทั้งทางบก ทางน้ำ ทางอากาศ ด้วยงบประมาณที่สูงกว่าเดิมอี กครึ่งหนึ่งสำหรั บโครงการในแบบที่แทบลอกเลี ยนมาจากโครงการยุครัฐบาลยิ่งลั กษณ์ คือ จาก 2 ล้านล้านบาท เพิ่มเป็น 3 ล้านล้านบาทเป็นอย่างต่ำ อันเป็นผลให้ความต้องการใช้หิ นซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญในการก่ อสร้างจะเพิ่มสูงขึ้นมาก อย่างไรก็ตาม นโยบายการประกาศกำหนดแหล่งหิ นเพื่ออุตสาหกรรมก่อสร้างของรั ฐมีความผิดพลาดอย่างยิ่ง ตรงที่การกำหนดแหล่งหินเพื่ อการทำเหมืองหินอุ ตสาหกรรมหลายพื้นที่ได้ทับซ้ อนลงไปในพื้นที่ที่เป็นแหล่งต้ นน้ำลำธาร พื้นที่ที่มีความอ่อนไหวทางสิ่ งแวดล้อมและระบบนิเวศ ที่สาธารณประโยชน์ ป่าชุมชนใช้สอย แหล่งท่องเที่ยว แหล่งโบราณวัตถุ โบราณสถาน แหล่งอนุรักษ์ด้านศิลปวั ฒนธรรมและโบราณคดี ของชุมชนท้องถิ่น ไม่เว้นแม้กระทั่งแหล่งธรณีวิ ทยาและชีวธรณีวิทยาที่ควรค่าแก่ การอนุรักษ์ไว้เพื่อการศึกษาย้ อนอดีตสู่กำเนิดโลกและสิ่งมีชี วิตในอดีตก็ยังถูกกำหนดเป็นแหล่ งหินเพื่อการทำเหมืองหินอุ ตสาหกรรมซ้อนทับลงไป
ท่ามกลางนโยบายและโครงการพั ฒนาในยุครัฐบาลเผด็จการทหาร คสช. ที่ถาโถมเข้าใส่ ความพยายามที่ จะลดกระบวนการและขั้นตอนการพิ จารณาในส่ วนของคณะกรรมการนโยบายการให้ เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ (PPP) และกระบวนการประเมินหรือวิ เคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA ) ให้มีระยะเวลาสั้นที่สุดเท่าที่ จะสั้นได้เพื่อทำให้การเปิ ดประมูลรวดเร็วขึ้น เป็นสิ่งที่รัฐบาลชุดนี้ กระทำอย่างโจ่งแจ้งและรวบรัดไม่ ฟังเสียงประชาชน ด้วยการประกาศใช้ ม.44 แต่พอเห็นกระแสสังคมไม่ตอบรับจึ งเปลี่ยนรูปแบบการใช้ ม.44 ให้นุ่มนวลขึ้น โดยจำแลง ม.44 เป็นมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน 2558 เรื่อง มาตรการเร่งรัดโครงการให้ เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ (PPP Fast Track) โดยเห็นชอบผ่อนปรนเงื่อนไขศึ กษาความเป็นไปได้และศึ กษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้ อมโครงการให้เอกชนเข้าร่วมลงทุ นในกิจการของรัฐ จากระยะเวลา 1 ปี 10 เดือน เหลือ 9 เดือนแทน โดยอ้างว่าเป็นอำนาจหน้าที่ ของสำนักงานคณะกรรมการนโยบายรั ฐวิสาหกิจในการกำหนดขั้ นตอนการปฏิบัติตามมาตรา 18 (8) แห่งพระราชบัญญัติการให้เอกชนร่ วมลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2556 ซึ่งถือว่าเป็นการปฏิรู ประบบการจัดซื้อจัดจ้างใหม่ ที่แต่เดิมหน่วยงานต่าง ๆ จะต้องศึกษา พิจารณาและอนุมัติ/อนุญาตตามขั้ นตอนต่าง ๆ ที่ถูกกำหนดไว้ เช่น การศึกษาความเป็นไปได้ ของโครงการ การศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม การจัดซื้อจัดจ้าง ฯลฯ ตามลำดับก่อนหลัง แต่มติ ครม.ดังกล่าวสามารถให้หน่ วยงานต่าง ๆ ศึกษา พิจารณาและอนุมัติ/อนุญาตตามขั้ นตอนในส่วนที่เกี่ยวข้องกั บอำนาจหน้าที่ของตัวเองไปพร้อม ๆ กันได้เลย ไม่ต้องรอลำดับก่อนหลังอีกต่อไป
ต่างกันมากกับรัฐบาลชุดที่แล้ วที่ภาคประชาสังคมออกมาคัดค้ านโจมตีโครงการเงินกู้เพื่ อการบริหารจัดการน้ำ 3.5 แสนล้านบาท และโครงการเงินกู้เพื่อการก่ อสร้างรถไฟความเร็วสูง 2 ล้านล้านบาท กันอย่างเอิกเกริก ข้อโจมตีหนึ่งต่อรัฐบาลชุดที่ แล้วเกี่ยวกับโครงการเงินกู้เพื ่อการบริหารจัดการน้ำ 3.5 แสนล้านบาท ก็คือการออกแบบวิธีการประมู ลแบบลัดขั้นตอนอันเป็นสาระสำคั ญตามที่กฎหมายกำหนด คือ หาผู้ชนะการประมูลก่อนแล้วจั ดทำรายงานการวิเคราะห์ผลกระทบสิ ่งแวดล้อม (EIA) ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรั กษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2535 หรือรายงานการวิเคราะห์ ผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ (EHIA) ตามมาตรา 67 วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญฯ ย้อนหลัง
ต่างกันมากกับรัฐบาลชุดที่แล้
แต่กับรัฐบาลนี้พวกเขาเลือกที่ จะปิดปากตัวเอง
ท่ามกลางบรรยากาศความหวาดกลั วในยุครัฐบาลเผด็จการทหาร คสช. คนที่ปรับตัวเพื่อความอยู่ รอดของตัวเองได้ดีที่สุดคื อพวกประชาสังคม องค์กรพัฒนาเอกชน และปัญญาชนผู้มีการศึกษาทั้ งหลาย ซึ่งมีพฤติกรรมที่ชอบอยู่ส่ วนบนของชบวนการเคลื่ อนไหวของประชาชน รอเหยียบย่ำซ้ำเติมคนอื่น และฉกฉวยผลประโยชน์เฉพาะหน้า เรายังเห็นดวงตาแห่งความเอื้ ออาทรของคนทุกข์คนยาก คนเล็กคนน้อยในแผ่นดิน ที่ยืนหยัดต่อสู้เพียงแค่ว่าภู เขาลูกนั้นมันคือวิถีชีวิต คือสิ่งจรรโลงใจ คือความสุข ที่พร้อมจะยอมแลกชีวิตเพื่อปกป้ องมัน
แสดงความคิดเห็น