ประวัติชีวิต ฟิเดล คาสโตร “เอล คอมมานดานเต้” เเห่งคิวบา

ประวัติชีวิต ฟิเดล คาสโตร “เอล คอมมานดานเต้” เเห่งคิวบา

การเสียชีวิตของผู้นำคิวบา วัย 90 ปี “ฟิเดล คาสโตร” เมื่อวันที่ 26 พ.ย. นับเป็นความสูญเสียบุคคลสำคัญครั้งใหญ่ครั้งหนึ่งบนประวัติศาสตร์การเมืองโลก

“ฟิเดล อาเลคันโดร คาสโตร รุซ” คือชื่อเต็ม ๆ ของ “ฟิเดล คาสโตร” อดีตประธานาธิบดี, อดีตนายกรัฐมนตรี, อดีตผู้นำการปฏิวัติสังคมนิยมของสาธารณรัฐคิวบา และอดีตตำแหน่งเลขาธิการใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์คิวบา นับแต่ก่อตั้งพรรคเมื่อปี 2504 จนถึงปี 2554 ก่อนส่งไม้ต่อให้ “ราอูล คาสโตร” น้องชายรับหน้าที่ผู้นำประเทศเเทน หลังจากสุขภาพของฟิเดลย่ำแย่ลง นับตั้งแต่การผ่าตัดมะเร็งลำไส้ที่ทำให้ชายคนนี้เกือบเสียชีวิตเมื่อปี 2549

“เอล คอมมานดานเต้” คือ ฉายาของ “ฟิเดล คาสโตร” รัฐบุรุษเเห่งคิวบาคนนี้เกิดเมื่อวันที่ 13 ส.ค. 2469 ในช่วงวัยหนุ่ม “ฟิเดล คาสโตร” เป็นนักปฏิวัติและนักการเมืองที่เข้ายึดอำนาจหลังโค่นล้ม “ฟุลเคนซิโอ บาติสตา” ลงได้สำเร็จ เเละนำแนวคิดทางการเมืองแบบมาร์กซ์-เลนินมาใช้กับคิวบา ภายใต้การปกครองประเทศของ “ฟิเดล คาสโตร” ได้เปลี่ยนระบบการเมืองเป็นรัฐสังคมนิยมพรรคการเมืองเดียว โดยยึดอุตสาหกรรมหรือธุรกิจเป็นของรัฐและมีการปฏิรูปสังคม โดยมีนโยบายสาธารณสุขถ้วนหน้าและการศึกษาแบบให้เปล่า “ฟิเดล คาสโตร” ช่วยเหลือกลุ่มสังคมนิยมปฏิวัติต่างประเทศหลายกลุ่ม โดยหวังว่าจะโค่นทุนนิยมโลก

การยึดอำนาจในครั้งนั้นจะสำเร็จไม่ได้ หาก “ฟิเดล คาสโตร” ไม่ได้พบนายเเพทย์ที่เป็นคู่หูชาวอาร์เจนตินาที่เม็กซิโก ชายคนนั้นมาร่วมเป็นที่ปรึกษารัฐบาลเเละ ผอ.ธนาคารกลางคิวบาระยะหนึ่ง ก่อนจะออกไปจับปืน เพื่อสานอุดมการณ์ของตัวเองเเล้วจบชีวิตลงไปก่อนวัยอันควร

เเม้เเต่เมืองไทย ภาพชายคนหนึ่งใบหน้าติดหนวด ผมยาวปรกบ่า ใส่หมวกที่มีดาวเเดงเป็นสัญลักษณ์ที่มักพบเจอท้ายรถสิบล้อก็ยังปรากฏตัว โดยที่หลายคนไม่รู้ว่าใคร หากบอกว่า ชายคนนั้น คือ “เออร์เนสโต ราฟาเอล กูวาร่า เด ลา เซอร์น่า” จะยิ่งงงไปใหญ่

เเต่ถ้าบอกว่า “เช กูวาร่า” ทุกคนจะรู้จักทันที เเน่นอนว่า คิวบาจะไม่มีวันนี้ หากฟิเดล คาสโตรไม่ร่วมมือกับเช กูวาร่า ชายคนที่เป็นไอดอลของฝ่ายซ้ายทั่วโลก เจ้าของหนังสือซึ่งนำไปผลิตเป็นภาพยนตร์เรื่อง “The Motorcycle Diaries” ที่บันทึกการเดินทางบนอานมอเตอร์ไซค์ ที่ทำให้โด่งดังไปทั่วแล้ว บันทึกเล่มนี้เป็นการเดินทางที่มีผลต่อแนวคิดครั้งยิ่งใหญ่ จนเช กูวาร่ากลายเป็นนักปฏิวัติ ผู้ตั้งใจอุทิศชีวิต และเลือดเนื้อเพื่อคนชั้นล่างของสังคมในเวลาต่อมาด้วย

นักวิจารณ์การเมืองกล่าวหาว่า ชายคนนี้ชาวคิวบาคนนี้เป็นเผด็จการที่ปกครองประเทศยาวนาน 49 ปีผ่านพรรคการเมืองที่มีเพียงพรรคเดียว เเละยังเป็นผู้นำคนสำคัญในยุคสงครามเย็นที่กล้าท้าทายความพยายามของสหรัฐอเมริกา โดยพญาอินทรีพยายามโค่นชายคนนี้ลงจากตำแหน่ง โดยการลอบสังหารนับครั้งไม่ถ้วน เเต่ก็ไม่มีสิ่งใดทำอันตรายกับอดีตผู้นำคิวบาคนนี้ได้ เเม้สหรัฐฯ มองว่า คิวบา คือ หอกข้างเเคร่ที่ต้องตัดความสัมพันธ์ทุกด้าน เเต่ประเทศนิยมแนวคิดฝ่ายซ้ายมองว่า ฟิเดล คาสโตร เป็นตัวแทนของการต่อต้านจักรวรรดินิยม มีความเป็นมนุษยธรรมและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและคนยากจนทั่วโลก

เวลาเกือบ 10 ปีที่ฟิเดล คาสโตร ถอยตัวออกมาจากการเมือง โดยวันนี้คิวบาภายใต้การนำของ ราอูล คาสโตร เปลี่ยนไปมากมาย ผลจากนโยบายส่งเสริมการค้าและการลงทุน สร้างสัมพันธ์กับชาติตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “สหรัฐอเมริกา” ที่ไม่ใช่ศัตรูอย่างเป็นทางการของคิวบาอีกต่อไป

เเต่ในมุมของ “เอล คอมมานดานเต้” ยังมองพญาอินทรีว่าเป็นคู่ปรับตลอดกาล เพราะสหรัฐอเมริกาพยายามสังหารชายคนนี้มาหลายครั้งเเต่ก็ไร้ผล

“ถ้าการรอดจากการลอบสังหารถูกบรรจุอยู่ในกีฬาโอลิมปิก ผมคงได้เหรียญทองไปแล้ว” เอล คอมมานดานเต้ เคยระบุในการสัมภาษณ์หลายครั้งในช่วงเวลาที่ผ่านมา

วันนี้ “เอล คอมมานดานเต้” คงได้พบกับเพื่อนร่วมอุดมการณ์ที่ชื่อเช กูวาร่า ณ ที่ใดที่หนึ่งเเล้ว เเละชื่อของฟิเดล คาสโตรจะถูกบันทึกไว้ตลอดกาลในประวัติศาสตร์การเมืองโลก