TCIJ: 10 ปีเทศกาลนับศพปีใหม่ คนไทยตายรวม 3,710 ศพ

TCIJ: 10 ปีเทศกาลนับศพปีใหม่ คนไทยตายรวม 3,710 ศพ
Posted: 18 Dec 2016 02:38 AM PST  (อ้างอิงจากอีเมล์ข่าว เวบไซท์ประชาไท)

รายงานพิเศษจาก TCIJ เปิดสถิติระหว่างปี 2550-2559  พบอุบัติเหตุในช่วงรณรงค์ 7 วันอันตรายเทศกาลปีใหม่ รวม 35,605 ครั้ง บาดเจ็บ 38,201 คน เสียชีวิต 3,710 ราย สาเหตุหลัก ‘เมาสุรา-ขับเร็ว’ ด้าน ‘มอเตอร์ไซค์’ และ ‘คนในพื้นที่’ เสี่ยงอุบัติเหตุและเสียชีวิตสูงสุด งานศึกษาของตำรวจฝ่ายปฏิบัติหน้าที่ ชี้อุปสรรคสำคัญคือปัญหาด้าน ‘งบประมาณ-โครงสร้างอัตรากำลังพล’ แนะจัดตั้งกองทุนจราจรโดยนำเงินรายได้ของรัฐ มาสนับสนุนเข้ากองทุนแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ สร้างหลักสูตรตระหนักรู้ สอนตั้งแต่เด็กแต่มัธยม

10 ปี 7 วันอันตราย ตัวเลขขึ้นลง ยอดตายรวม 3,710 ราย

ข้อมูลจากการแถลงของศูนย์อำนวยการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ ที่ TCIJ ได้รวบรวมมาจากสื่อต่าง ๆ ระหว่างปี 2550-2559  พบว่าในรอบ 10 ปีที่ผ่านมานั้น อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ในช่วง 7 วันระวังอันตรายมีรวมกัน 35,605 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 38,201 คน และมีผู้เสียชีวิตรวม 3,710 ราย โดยในปีที่มีอุบัติเหตุในช่วงเทศกาลปีใหม่ 7 วันระวังอันตรายมากที่สุดคือปี 2551 มีอุบัติเหตุรวม 4,475 ครั้ง ส่วนปีที่มีผู้บาดเจ็บมากที่สุดคือปี 2550 มีผู้บาดเจ็บรวมถึง 4,943 คน และปีที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดคือปี 2550 ด้วยเช่นกันโดยมีผู้เสียชีวิต 449 ราย

โดยรายละเอียดในแต่ละปีมีดังต่อไปนี้  1)  อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2550 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (28 ธันวาคม 2549-3 มกราคม 2550)  มีอุบัติเหตุรวม 4,456 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 4,943 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 449 ราย 2)  อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2551 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (28 ธันวาคม 2550-3 มกราคม 2551)  มีอุบัติเหตุรวม 4,475 ครั้ง ผู้บาดเจ็บรวม 4,903 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 401 ราย 3) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2552 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (30 ธันวาคม 2551-5 มกราคม 2552) มีอุบัติเหตุรวม 3,824 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 4,107 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 367 ราย 4) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2553 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (29 ธันวาคม 2552-4 มกราคม 2553) มีอุบัติเหตุรวม 3,534 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,827 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 347 ราย 5) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2554 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (29 ธันวาคม 2553-4 มกราคม 2554) มีอุบัติเหตุรวม 3,497 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,750 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 358 ราย 6)  อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2555 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (29 ธันวาคม 2554-4 มกราคม 2555) มีอุบัติเหตุรวม 3,093 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,375 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 335 ราย 7) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2556 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (27 ธันวาคม 2555-2 มกราคม 2556) มีอุบัติเหตุรวม 3,176 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,329 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 366 ราย 8) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2557 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (27 ธันวาคม 2556-2 มกราคม 2557) มีอุบัติเหตุรวม 3,174 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,345 คน มีผู้เสียชีวิตรวม 366 ราย 9) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2558 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (30 ธันวาคม 2557-5 มกราคม 2558) มีอุบัติเหตุรวม 2,997 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,117 คน ผู้เสียชีวิตรวม 341 ราย และ 10) อุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2559 ในช่วง 7 วันระวังอันตราย (29 ธันวาคม 2558-4 มกราคม 2559) มีอุบัติเหตุรวม 3,379 ครั้ง มีผู้บาดเจ็บรวม 3,505 คน ผู้เสียชีวิตรวม 380 ราย

‘เมา-ขับเร็ว’ สาเหตุหลัก ‘มอเตอร์ไซค์’อุบัติเหตุสูงสุด คนในพื้นที่เสี่ยงเสียชีวิตสูงสุด

จากสถิติระหว่างวันที่ 29 ธันวาคม 2558-4 มกราคม 2559  พบอุบัติเหตุเกิดในเส้นทางตรงร้อยละ 63.89, ถนนทางหลวงแผ่นดินร้อยละ 36.02 ถนน อบต./หมู่บ้าน ร้อยละ 34.42 (ที่มาภาพ : สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์)

ข้อมูลจากศูนย์อำนวยการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนช่วงเทศกาลปีใหม่ 2559 ที่รวบรวมสถิติอุบัติเหตุระหว่างวันที่ 29 ธันวาคม 2558-4 มกราคม 2559 ระบุว่าแม้จะมีการเข้มงวด ตั้งจุดตรวจหลัก 2,102 จุด เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงาน 65,506 คน เรียกตรวจยานพาหนะ 550,167 คัน มีผู้ถูกดำเนินคดี รวม 89,473 รายแล้วนั้น แต่ก็ยังเกิดอุบัติเหตุรวมถึง 3,379 ครั้ง ผู้บาดเจ็บรวม 3,505 คน ผู้เสียชีวิตรวม 380 ราย สาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุสูงสุด ได้แก่ เมาสุรา ร้อยละ 24.03 ขับรถเร็วเกินกำหนด ร้อยละ 17.28 ยานพาหนะที่เกิดอุบัติเหตุมากที่สุด ได้แก่ รถจักรยานยนต์ ร้อยละ 83.51 รถปิคอัพ 7.43 ส่วนใหญ่เกิดในเส้นทางตรง ร้อยละ 63.89 ถนนทางหลวงแผ่นดิน ร้อยละ 36.02 ถนน อบต./หมู่บ้าน ร้อยละ 34.42 ช่วงเวลาที่เกิดอุบัติเหตุสูงสุด ได้แก่ เวลา 16.01– 20.00 น. ร้อยละ 28.09  ผู้บาดเจ็บและผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มวัยแรงงาน ร้อยละ 52.23 จังหวัดที่ไม่มีผู้เสียชีวิต (ตายเป็นศูนย์) มี 4 จังหวัด ได้แก่ ตรัง แพร่ ระนอง และสุโขทัย จังหวัดที่เกิดอุบัติเหตุสะสมสูงสุด ได้แก่ เชียงใหม่ (139 ครั้ง) จังหวัดที่มีผู้เสียชีวิตสะสมสูงสุด ได้แก่ นครราชสีมา (15 ราย) จังหวัดที่มีผู้บาดเจ็บสะสมสูงสุด ได้แก่ เชียงใหม่ (140 คน) ทั้งนี้ผู้ใช้รถจักรยานยนต์เป็นกลุ่มที่มีอัตราการเสียชีวิตสูงถึง ร้อยละ 68.82 และส่วนใหญ่เป็นคนในพื้นที่กว่าร้อยละ 57

ผู้ปฏิบัติงานชี้ปัญหา คืองบประมาณและโครงสร้างอัตรากำลังพล

จุดตรวจตั้งด่านป้องปรามอุบัติเหตุในช่วงเทศกาลนั้น ต้องใช้กำลังพลปฏิบัติงานจำนวนมาก ตำรวจผู้ปฏิบัติหน้าที่ มีการขอกำลังเสริมจากหน่วยงานที่มาบูรณาการ เช่น อาสาสมัครเจ้าหน้าที่ป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน (อปพร.) มาร่วมทำงานประจำในหน่วยที่ตั้งจุดตรวจต่าง ๆ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน และการประสานงานร่วมกับองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้านโรงพยาบาลประจำอำเภอ อาสาสมัครสาธารณสุข เป็นต้น (ที่มาภาพ : สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์)

จากการศึกษาของ พ.ต.ท.วินิจฉัย พินิจศักดิ์ รอง ผกก.กลุ่มงานจราจร ภ.จว.เชียงใหม่ เรื่อง 'ปัญหาและอุปสรรคของเจ้าหน้าที่ตำรวจในการปฏิบัติตามนโยบายการป้องกันอุบัติเหตุจราจรในจังหวัดเชียงใหม่ ช่วงเทศกาลปีใหม่ พ.ศ.2556' รัฐศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการเมืองและการปกครอง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่ได้ทำการศึกษาปัญหาจากตำรวจที่ปฏิบัติการและผู้บริหารสถานีตำรวจ 282 นาย พบว่าอุปสรรคต่อการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจในการปฏิบัติตามนโยบายการป้องกันอุบัติเหตุจราจรในช่วงเทศกาลปีใหม่ไว้ว่า แต่ละพื้นที่มีนโยบายการป้องกันไม่แตกต่างกัน ทั้งนี้เนื่องจากเป็นนโยบายกลางซึ่งถูกกำหนดโดยสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ซึ่งจะมีการกำหนดนโยบายป้องกัน ปราบปราม และเฝ้าระวัง 7 วันอันตรายในช่วงทุกเทศกาลสำคัญ ปัญหาและอุปสรรคในการป้องกันอุบัติเหตุประกอบด้วยปัจจัย 2 ด้าน ปัจจัยภายใน ได้แก่ ด้านงบประมาณมีปัญหามากที่สุด รองลงมาด้านโครงสร้างอัตรากำลังพล และด้านวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้มีปัญหาในระดับมาก รองลงมาด้านบุคลากรมีปัญหาในระดับปานกลาง และด้านผู้บังคับบัญชามีปัญหาในระดับน้อย ปัจจัยภายนอก ได้แก่ ด้านผู้ขับขี่มีปัญหามากที่สุด รองลงมาด้านสภาพพื้นที่มีปัญหาอยู่ในระดับมาก รองลงมาด้านยานพาหนะ และด้านประชาชนมีปัญหาในระดับปานกลาง และด้านการประสานงานมีปัญหาในระดับน้อย

เมื่อลงลึกในรายละเอียดของปัญหาแต่ละเรื่อง พบว่า ในด้านกระบวนการบริหารจัดการ เนื่องจากเป็นการทำงานตามสายบังคับบัญชา ทำให้เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานต้องรอคำสั่งตามสายงานบังคับบัญชา ซึ่งมีลำดับยาวมาก ทำให้การตัดสินใจล่าช้า และยังต้องประสบปัญหาที่ฝ่ายบริหารไม่เข้าใจถึงเจตนารมณ์ที่แท้จริงของเป้าหมายการปฏิบัติงานในช่วงเทศกาล ต้องการกำหนดตัวเลขสถิติข้อหาการจับกุม เพื่อเสนอผู้บังคับบัญหาโดยที่ไม่ได้คำนึงถึงหลักในการปฏิบัติและวิธีการที่จะนำไปสู่การป้องกันอุบัติเหตุได้อย่างแท้จริง  นอกจากนี้ การปฏิบัติงานเจ้าหน้าที่ตำรวจต้องแสวงหาความร่วมมือจากหน่วยงานอื่น ซึ่งบางครั้งก็ได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานนั้น ๆ บางครั้งก็ไม่ได้รับความร่วมมือ จึงทำให้ไม่สามารถปฏิบัติงานได้เต็มกำลัง

ด้านงบประมาณในการสนับสนุนการทำงานของสถานีตำรวจนั้น พบว่ามีการใช้งบประมาณตามปกติ ในช่วงเทศกาลจะได้รับงบประมาณเพิ่มเติม เพื่อจ่ายเป็นค่าสวัสดิการและเบี้ยเลี้ยงแก่เจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานตามจุดตรวจตั้งด่าน ซึ่งงบ ประมาณได้รับการสนับสนุนจากแหล่งต่าง ๆ จาก สถานีภูธรจังหวัด งบประมาณจากท้องถิ่น และงบประมาณจากภาค เอกชน ถึงแม้จะได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากหน่วยงานภายนอก แต่งบประมาณก็ยังไม่เพียงพอ ทั้งนี้ยังไม่สามารถคาดการณ์กำหนดงบประมาณที่จะได้รับให้เพียงพอกับรายจ่ายจริงได้ โดยปัญหาด้านงบประมาณเป็นปัญหาใหญ่ที่ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้ปฏิบัติงานต้องเผชิญ ทั้งนี้ปัญหาด้านอื่น ๆ สามารถขอความร่วมมือจากหน่วยงานต่าง ๆ ได้ แต่ปัญหาด้านงบประมาณนั้น บางครั้งการขอรับความช่วยเหลือจากภาคเอกชน อาจจะได้รับเป็นสิ่งของรางวัลแทนการให้เป็นตัวเงิน ดังนั้น จึงทำให้ไม่มีเบี้ยเลี้ยงและสวัสดิการตอบแทนให้แก่เจ้าหน้าที่ที่ทำงานในช่วงเทศกาล แต่ต้องทำงานหนักกว่าเดิม และสถานีตำรวจบางแห่ง เจ้าหน้าที่ตำรวจต้องรองบประมาณตกเบิก ซึ่งใช้เวลานานหลายเดือน ปัญหาเหล่านี้จึงทาให้เจ้าหน้าที่ขาดขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติงาน

ส่วนด้านการจัดสรรกำลังพลนั้น ในแต่ละสถานีตำรวจมีการจัดสรรกำลังพลกันเองภายในหน่วยงานตามจำนวนเจ้าหน้าที่ในระบบหมุนเวียน ซึ่งมีฝ่ายธุรการกำลังพลจัดเวรตั้งจุดตรวจและเจ้าหน้าที่ตำรวจสายตรวจ และให้เจ้าหน้าที่ตำรวจไปอยู่ประจาที่ที่ถูกกำหนด เนื่องจากในช่วงเทศกาล ต้องใช้กำลังพลปฏิบัติงานจำนวนมาก จึงได้มีการขอกำลังเสริมจากหน่วยงานที่มาบูรณาการร่วมในพื้นที่ เช่น อาสาสมัครเจ้าหน้าที่ป้องกันภัยฝ่ายพลเรือน (อปพร.) มาร่วมทำงานประจำในหน่วยที่ตั้งจุดตรวจต่าง ๆ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน ซึ่งการทำงานได้มีการประสานงาน ร่วมกับองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน โรงพยาบาลประจำอำเภอ อาสาสมัครสาธารณสุข เป็นต้น  โดยปัญหาที่พบคือในช่วงเทศกาลซึ่งมีการตั้งด่านตรวจหลายจุดมากกว่าในช่วงเวลาปกติ จึงประสบปัญหากำลังพลไม่เพียงพอต่อการตั้งจุดตรวจในแต่ละพื้นที่ และไม่สามารถจัดกำลังเจ้าหน้าที่ให้ครบทุกจุดได้  ในบางครั้งต้องมอบหมายงานให้เจ้าหน้าที่ตำรวจที่ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ตำรวจจราจร เจ้าหน้าที่เหล่านี้ก็จะไม่มีชุดตรวจคือ เสื้อสะท้อนแสง และกระบอกไฟฉาย แต่ต้องปฏิบัติงานในด่านกลางคืน ทำให้เสี่ยงอันตรายต่อเจ้าหน้าที่เหล่านี้มาก และการปฏิบัติงานหนักส่งผลให้เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานเกิดความเครียดขึ้นได้

ในด้านวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้สาหรับการตั้งด่านตรวจเพื่อการป้องกันอุบัติเหตุจราจรช่วงเทศกาลปีใหม่ พ.ศ.2556 นั้นเป็นวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ที่ใช้สาหรับการตั้งจุดด่านตรวจ ปกติใช้อุปกรณ์ชุดเดิมที่มีอยู่ แต่ในช่วง 7 วันอันตรายจะนำอุปกรณ์เหล่านั้นมาใช้มากขึ้นและบ่อยครั้งขึ้น จึงต้องจัดเตรียมพร้อมอุปกรณ์อยู่ตลอด  วัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้สาหรับการตั้งด่านตรวจเพื่อการป้องกันอุบัติเหตุจราจร ได้แก่ ไฟตั้งด่านอุปกรณ์ตรวจจับความเร็ว, หลอดไฟราว, เสื้อสะท้อนแสง, กรวย, กระบอกไฟฉายอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น โดยปัญหาด้านวัสดุอุปกรณ์นี้สืบเนื่องมาจากปัญหาเรื่องงบประมาณการจัดซื้อวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้สำหรับการทำงาน และบางครั้งวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ชำรุด ต้องใช้เวลานานในการจัดซื้อ

สำหรับปัจจัยภายนอก เป็นปัญหาที่เกิดนอกหน่วยงาน จากการสอบถามผู้บริหารสถานีตำรวจด้วยคำถามปลายเปิดพบว่าปัจจัยภายนอก ได้แก่ ประชาชนทั่วไป ซึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นเนื่องจากประชาชนขาดวินัยด้านจราจร ถึงแม้ว่าเจ้าหน้าที่ตำรวจจะมีการกวดขันอย่างเข้มงวด แต่ก็ไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด นอกจากนี้ บางครั้งเจ้าหน้าที่ตำรวจได้ปฏิบัติงานตามหน้าที่แต่ประชาชนเกิดความไม่พอใจ จึงทำให้เจ้าหน้าที่ตำรวจได้รับการต่อต้าน และมีทัศนคติด้านลบจากประชาชน เนื่องจากการจับกุมผู้ที่ไม่ปฏิบัติตามกฎจราจรนั้น บุคคลเหล่านี้มักจะคิดว่าตนเองไม่ผิด หรือต้องการหลีกเลี่ยงความผิดที่ได้กระทำ บางครั้งจึงมีการตำหนิเจ้าหน้าที่ตำรวจด้วยคำพูดส่งผลให้เจ้าหน้าที่ตำรวจเกิดความรู้สึกที่ไม่ดี และขาดขวัญกำลังใจในการบริการประชาชนในที่สุด

ทั้งนี้ ในงานศึกษาของ พ.ต.ท.วินิจฉัย มีข้อเสนอแนะว่า การป้องกันอุบัติเหตุในช่วงเทศกาล ควรมีการพิจารณาการจัดตั้งกองทุนจราจรโดยนำเงินรายได้ของรัฐมาสนับสนุนเข้ากองทุน ควรศึกษาการจัดทำรูปแบบหลักสูตรในการฝึกวินัย และให้ความรู้เรื่องกฎระเบียบต่าง ๆ เกี่ยวกับจราจร การป้องกันอุบัติเหตุ โดยนำหลักสูตรไปใช้ฝึกสอนแก่เด็กมัธยมศึกษา และอุดมศึกษา มีโครงการรณรงค์ให้ความรู้ประชาชนอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการรณรงค์ในการใช้รถโดยสารสาธารณะในการเดินทางช่วงเทศกาล รวมทั้งมีการควบคุมการบังคับใช้กฎหมายจราจรอย่างเข้มงวดจริงจัง รวมไปถึงจัดตั้งศูนย์อำนวยความสะดวก จุดบริการประชาชนเพิ่มขึ้น โดยจุดบริการประชาชนมีการให้บริการแบบ One Stop Service  นอกจากนี้รัฐควรเพิ่มการจัดสรรงบประมาณให้ครอบคลุมการทำงานในช่วงเทศกาล และจัดตั้งทีมงานปฏิบัติการเฉพาะกิจช่วงเทศกาลขึ้นปีใหม่แบบบูรณาการร่วมกับหน่วยงานอื่นๆที่เกี่ยวข้องได้แก่ สำนักงานขนส่งทางบก ฝ่ายปกครองส่วนท้องถิ่น หน่วยการแพทย์ฉุกเฉิน รวมไปถึงกรมทางหลวง เป็นต้น