Posted: 07 Dec 2018 05:37 AM PST (อ้างอิงจากอีเมล์ข่าว เว็บไซต์ประชาไท www.prachatai.com)
Submitted on Fri, 2018-12-07 20:3
ทางการจีนเรียกร้องให้สหรัฐฯ และแคนาดาให้ความกระจ่างว่าเหตุใดถึงมีการจับกุมตัว ซาบรีนา เมิ่งว่านโจว รองประธานบริหารฝ่ายการเงิน ลูกสาวผู้ก่อตั้งบริษัทหัวเหว่ย ยักษ์ใหญ่ด้านอุปกรณ์โทรคมนาคมเมื่อวันที่ 1 ธ.ค. ที่ผ่านมา แม้ไม่มีข้อมูลจากประเทศที่จับกุมมากนัก แต่ก็มีการตั้งสมมุติฐานว่าอาจเกิดจากปมละเมิดข้อตกลงการคว่ำบาตรอิหร่านโดยสหรัฐฯ ที่อัยการนิวยอร์กกำลังสืบสวนหัวเหว่ยอยู่
7 ธ.ค. 2561 ทางการแคนาดาได้แถลงยืนยันเมื่อวันที่ 5 ธ.ค. ที่ผ่านมากรณีการจับกุมตัวเมิ่งว่านโจว รองประธานบริหารฝ่ายการเงินและลูกสาวผู้ก่อตั้งหัวเหว่ย บริษัทอุปกรณ์โทรคมนาคม เจ้าของแบรนด์โทรศัพท์มือถือที่มีสัดส่วนการตลาดขายสมาร์ทโฟนใหญ่เป็นอันดับสองของโลกรองจากซัมซุง โดยแคนาดาระบุว่า เมิ่งว่านโจวอาจจะถูกส่งตัวผู้ต้องหาข้ามแดนไปให้สหรัฐฯ แต่มีคำสั่งศาลไม่ให้เปิดเผยรายละเอียดต่อสาธารณะทำให้พวกเขาให้ข้อมูลเกี่ยวกับการจับกุมไปมากกว่านี้ไม่ได้ และบอกว่าคำสั่งห้ามนี้มาจากความต้องการของเมิ่งว่านโจวเอง
ด้านทางการจีนบอกว่าการควบคุมตัวเมิ่งว่านโจวในครั้งนี้อาจนับว่าเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชน โฆษกการต่างประเทศของจีนกล่าวว่าทั้งทางการสหรัฐฯ และทางการแคนาดายังไม่เปิดเผยให้ชัดเจนว่าสาเหตุที่จับกุมตัวเมิ่งว่านโจวไปนั้นเพราะอะไร และทางการจีนได้ทำการโต้แย้งต่อสหรัฐฯ กับแคนาดาในเรื่องการจับกุมครั้งนี้ไปแล้ว ทั้งยังเสนอให้มีการช่วยเหลือทางการทูตต่อเมิ่งว่านโจวหลังถูกจับกุมไม่นาน
การจับกุมตัวเมิ่งว่านโจวในแวนคูเวอร์ทำให้เกิดคำถามอีกว่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องอะไรกับเรื่องสงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ หรือไม่ โดยเฉพาะในวันเดียวกับที่มีการจับกุมคือ 1 ธ.ค. ผู้นำของทั้งสองประเทศ โดนัลด์ ทรัมป์ และสีจิ้นผิง ได้ทำข้อตกลงชะลอการเก็บภาษีสินค้านำเข้าจากจีนไป 90 วัน ซึ่งถือเป็นการระงับสงครามการค้าระหว่างสองประเทศนี้ชั่วคราว แต่ทางการจีนก็ปฏิเสธคำถามที่ว่าเรื่องนี้มีส่วนเกี่ยวข้องกันโดยโฆษกของกระทรวงพานิชย์กล่าวว่าเขายังไม่มีข้อมูลในตอนนี้
สื่อแคนาดา เดอะโกลบแอนด์เมลรายงานว่าสาเหตุที่เมิ่งว่านโจวถูกจับกุมน่าจะเป็นเพราะเธอพยายามหลบเลี่ยงคำสั่งคว่ำบาตรอิหร่านโดยอ้างจากแหล่งข่าวเจ้าหน้าที่ทางการแคนาดาที่ไม่เอ่ยนามโดยไม่ได้ให้รายละเอียดไปมากกว่านี้
ตั้งแต่ 5 พ.ย. 2561 หนึ่งวันหลังถอนตัวจากข้อตกลงร่วมว่าด้วยแผนปฏิบัติการครอบคลุม (Joint Comprehensive Plan of Action หรือ JCPOA) ที่นานาชาติจัดทำเพื่อจำกัดการพัฒนาโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน แลกกับการผ่อนปรนการคว่ำบาตรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UNSC) และประเทศตะวันตก สหรัฐฯ ก็ได้กลับมาใช้มาตรการคว่ำบาตรกับอิหร่านแบบเต็มที่อีกครั้ง มีการนำคำสั่งฝ่ายบริหารหมายเลข 13608 ที่ออกโดยประธานาธิบดีบารัก โอบามา ตั้งแต่ปี 2555 ว่าด้วยการห้ามทำธุรกรรมบางอย่าง และห้ามผู้หลบเลี่ยงการคว่ำบาตรแล้วทำธุรกรรมเช่นว่ากับซีเรียและอิหร่านเข้าประเทศสหรัฐฯ กลับมาใช้ใหม่ หรือสามารถพูดได้ว่า ผู้ที่หลบเลี่ยงไปทำธุรกรรมกับอิหร่านนั้นผิดกฎหมายของสหรัฐฯ และจะไม่สามารถเดินทางเข้าสหรัฐฯ ได้
ในประเด็นหัวเหว่ยกับข้อกล่าวหาว่าละเมิดข้อตกลงคว่ำบาตรอิหร่านนั้น เคยมีรายงานข่าววอลล์สตรีทเจอนัลระบุถึงเรื่องนี้ในเดือน เม.ย. ว่ามีอัยการจากนิวยอร์กกำลังสืบสวนข้อสงสัยนี้อยู่ โดยในรายงานการสืบสวนของทางการสหรัฐฯ เกี่ยวกับหัวเหว่ยระบุว่าอัยการสหรัฐฯ ดำเนินการต่อบริษัทอุปกรณ์โทรคมนาคมของจีนเพิ่มอีกแหล่งหนึ่งคือ ZTE จากข้อหาที่พวกเขาขายอุปกรณ์ให้อิหร่าน สหรัฐฯ กล่าวหาว่า ZTE พยายามทำการค้าอย่างผิดกฎหมายกับอิหร่านและเกาหลีเหนือ ZTE ถูกสั่งแบนจนกระทั่งยกเลิกจากคำสั่งของทรัมป์ผู้ได้รับการติดต่อจากรัฐบาลจีนซึ่งตกลงให้ ZTE ต้องจ่ายค่าปรับ 1,400 ล้านดอลลาร์ให้มีการยกเลิกสั่งแบน
การจับกุมในครั้งนี้ทำให้อดีตเอกอัครราชทูตแคนาดาประจำประเทศจีน เดวิด มัลโรนีย์ กล่าวว่านักธุรกิจสหรัฐฯ และแคนาดาในจีนเสี่ยงที่จะเผชิญกับการโต้ตอบจากจีนเช่นกัน เพราะการจับกุมเมิ่งว่านโจวถือเป็นการจับกุมคนสำคัญในสังคมจีนและเป็นการเล่นงานบริษัทที่ช่วยจีนในการเป็นที่รู้จักของชาวโลกและเป็นผู้เสริมอำนาจทางเทคโนโลยีให้เป็นรูปเป็นร่าง ซึ่งข้อกล่าวหาเรื่องอิหร่านนี้ทำลายชื่อเสียงของหัวเหว่ย ทำให้สองชาตินี้ต้องคอยระวังรับมือความไม่พอใจจากจีน
เวิ่นรัน เจียง นักวิชาการอาวุโสจากสถาบันวิจัยเอเชียของมหาวิทยาลัยบริทิชโคลัมเบียกล่าวว่าจีนอาจจะตีความการจับกุมในวันเดียวกับที่ทรัมป์พบปะกับสีจิ้นผิงว่าเป็นการวางแผนสมคบคิดเพื่อทำลายชื่อเสียงของพวกเขาได้ เจียงวิเคราะห์อีกว่าการจับกุมขณะที่เธอกำลังเดินทางเปลี่ยนเที่ยวบินที่แวนคูเวอร์นั้นทำให้มองได้ว่าหน่วยงานข่าวกรองแคนาดาและสหรัฐฯ คอยติดตามตัวและวางแผนจับกุมเธอมาสักระยะหนึ่งแล้ว และถ้ามีการส่งตัวผู้ต้องหาข้ามแดน ก็อาจจะส่งผลให้การหารือข้อตกลงการค้าเสรีระหว่างแคนาดากับจีนจบลง
เรียบเรียงจาก
China demands clarity from US and Canada over arrest of Huawei CFO ‘for violating US sanctions on Iran’, South China Morning Post, Dec. 6, 2018 06-12-2018
Huawei CFO arrest 'violates human rights', China says, BBC, Dec. 6, 2018
Canada arrests Huawei’s global chief financial officer in Vancouver, The Globe and Mail, Dec. 5, 2018
ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
Iran Sanctions, U.S. Department of the Treasury
สันติภาพและความมั่นคง: กรณีอิหร่าน, กรมองค์การระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ
แสดงความคิดเห็น