เมื่อทหารทำตัวเป็นอัยการและผู้พิพากษา

iLaw

ในยุคสมัยของคสช. มีการเอาพลเรือนขึ้นศาลทหาร การพิจารณาคดีที่ศาลทหารใช้อัยการที่เป็นทหาร และผู้พิพากษาที่เป็นทหาร อะไรเกิดขึ้นบ้างใน 24 เดือนที่ผ่านมา อ่านรายงาน เมื่อทหารทำตัวเป็นอัยการและผู้พิพากษาเต็มๆ ได้ที่ http://freedom.ilaw.or.th/report/24mothstrial
เล่าโดยย่อ เมื่อทหารทำตัวเป็นอัยการและผู้พิพากษา มีปรากฏการณ์น่าจดจำ ดังนี้
1. ศาลทหารเคยทำโอที ฝากขัง 14 "ประชาธิปไตยใหม่" ตอนเที่ยงคืน
2. ศาลทหารใช้กระบวนการพิจารณาคดีไม่ต่อเนื่อง ใช้เวลานาน จนจำเลยที่อยากจะต่อสู้คดีต้องถอดใจ
3. จำเลยอย่างน้อย 11 คน เคยยื่นเรื่องคัดค้านว่าพลเรื่อนไม่ควรขึ้นศาลทหาร แต่ไม่สำเร็จ
4. ศาลทหารเคยตัดสินลงโทษหนักในคดี 112 สูงถึง 60 ปี ซึ่งคิดเป็นการลงโทษ 10 ปี ต่อหนึ่งการกระทำ
ตลอดสองปีในยุคคสช. มีพลเรือนอย่างน้อย 167 คน ถูกดำเนินคดีในศาลทหารในคดีที่เกี่ยวข้องกับการเมือง หากนับรวมคดีเกี่ยวกับการครอบครองอาวุธด้วย น่าจะมีพลเรือนขึ้นศาลทหารมากกว่า 1,600 คน
โดยภาพรวมมีคนถูกดำเนินคดีจากการแสดงความคิดเห็นโดยสงบ 106 คดี เป็นคดีที่ศาลทหาร 81 คดี และเป็นคดีที่ศาลพลเรือน 25 คดี ในจำนวนนี้ศาลมีคำพิพากษาแล้ว 45 คดี คดีในศาลทหารที่จำเลยปฏิเสธและต่อสู้คดีจนถึงปัจจุบันศาลทหารมีคำพิพากษาไปแล้วเพียง 1 คดี
อย่างไรก็ดี การดำเนินคดีที่ศาลทหารก็มีแง่มุมที่ดีบ้าง เมื่อศาลทหารและอัยการทหารเคยสั่งจำหน่ายคดีมาตรา 116 ของรินดา และ "แจ่ม" เพราะเห็นว่าการโพสต์เฟซบุ๊กวิจารณ์พล.อ.ประยุทธ์ ไม่ใช่ความผิดต่อความมั่นคง และไม่ควรขึ้นศาลทหาร
เนื่องจากศาลทหารพิจารณาคดีช้า ในวาระ 24 เดือนคดีส่วนใหญ่ที่จำเลยต่อสู่คดีในศาลทหารจึงยังไม่รู้ผลกัน ขณะเดียวกันคดีมาตรา 112 ที่ขึ้นศาลพลเรือน จำเลยก็พบชะตากรรมที่ยากลำบาก มีคำพิพากษาศาลพลเรือนที่ผิดจากหลักกฎหมายและเป็นผลร้ายแก่จำเลยให้เห็นอยู่บ้าง และเคยมีคดีที่ศาลพลเรือนลงโทษจำคุกสูงถึง 9 ปี
จึงยังไม่อาจสรุปได้อย่างชัดเจนว่า จำเลยที่ขึ้นศาลพลเรือนจะพิพากษาคดีไปในทางที่เป็นประโยชน์แก่จำเลยมากกว่าศาลทหาร
ดูข้อมูลเบื้องต้น เกี่ยวกับศาลทหารในยุคคสช. ที่http://freedom.ilaw.or.th/blog/NCPOmilitarycourt
คลิก http://goo.gl/NLoFsj เพื่ออ่านรายงาน 24 เดือน คสช.: อำนาจทหารเหนือระบบยุติธรรม ตอน เมื่อทหารทำตัวเป็นตำรวจ
หรืออ่านรายงานตอนอื่นๆ ที่
http://goo.gl/30Wn1e >> เมื่อทหารทำตัวเป็นศาลและอัยการ
http://goo.gl/pkA73C >> เมื่อทหารทำตัวเป็นผู้คุม
http://goo.gl/L7Uz4m >> เมื่อทหารทำตัวเป็น “กองเซ็นเซอร์”
และ http://goo.gl/mHUOZ3 >> เมื่อทหารไม่ได้คืนแต่ "ความสุข"