Posted: 27 Aug 2017 05:27 AM PDT (อ้างอิงจากอีเมล์ข่าว เว็บไซต์ประชาไท)
หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ คำ ผกา พูดคุยกับ ณัฐพงศ์ ดวงแก้ว ผู้เขียนวิทยานิพนธ์หัวข้อ การศึกษากระแส “ครูบาคติใหม่” ในภาคเหนือของไทย พุทธทศวรรษ 2530-2550 โดยณัฐพงศ์นำเสนอปรากฏการณ์ของ “ครูบาคติใหม่” หรือที่ถูกเรียกว่า “ครูบาอุ๊กแก๊ส” (บ่มแก๊ส) ซึ่งเป็นกลุ่มพระสงฆ์รุ่นใหม่ในพื้นที่ภาคเหนือ ที่นำภาพลักษณ์ของครูบาศรีวิชัยเฉพาะด้านที่ถูกผลิตซ้ำจนกลายเป็นรับรู้หลัก มาใช้เป็นเอกลักษณ์ในการนำเสนอตัวเอง โดยที่ไม่ได้พูดถึงบทบาทเรื่องการต่อต้านการควบคุมคณะสงฆ์โดยรัฐบาลกลาง ภาพลักษณ์ของครูบาคติใหม่เหล่านี้จึงเป็นเรื่องของการนุ่งห่มแบบครูบาศรีวิชัย การเข้านิโรธกรรม การเป็นตนบุญ เป็นนักพัฒนา ผู้สร้างและบูรณะพุทธสถานที่สำคัญ
พิธีกรรมที่ตีความใหม่ ที่สอดคล้องกับความต้องการของคนในยุคปัจจุบัน เช่น เดิมมีคติสร้างพระพุทธรูป “พระเจ้าทันใจ” ก็มีการสร้าง “พระเจ้าโคตรทันใจ” หรือคติสร้าง “พระเจ้าอินสาน” ที่ใช้ไม้ไผ่สานเป็นองค์พระพุทธรูปก็มีการตั้งชื่อใหม่เป็น “พระเจ้ารวยมหาศาล”
ในช่วงท้ายคำ ผกา กล่าวถึงภาพลักษณ์ที่น่าสนใจของครูบาคติใหม่ว่า ในขณะที่ภาพลักษณ์ของพระสงฆ์ในอดีตจะมีลักษณะที่ทำให้ญาติโยมรู้สึกเกรงขาม แต่ครูบาคติใหม่ ดึงดูดญาติโยมได้มากด้วยภาพลักษณ์ด้านเมตตา รวมทั้งใช้ภาษากายแบบที่พบในพระสงฆ์ฝ่ายมหายาน เช่น กรณีที่ครูบาคติใหม่บางรูปใช้ศีรษะส่วนหน้าผากชนกับหน้าผากของญาติโยม การประคอง การจับมือ นัยว่าเป็นการเผื่อแผ่ความเมตตา
ณัฐพงศ์กล่าวด้วยว่า นอกจากภาพลักษณ์ของครูบาคติใหม่แล้ว คณะศิษยานุศิษย์ยังใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เป็นเครื่องมือในการนำเสนอาภาพลักษณ์ของครูบาที่พวกเขาศรัทธา ทั้งทีมงานมืออาชีพมาช่วยจัดงานพิธีทางศาสนา การบันทึกภาพและวิดีโอเพื่อการนำเสนอ การสื่อสารผ่านโซเชียลมีเดียเพื่อสื่อสารกับญาติธรรมด้วย
ติดตามรายการหมายเหตุประเพทไทยย้อนหลังที่ https://www.facebook.com/maihetpraphetthai
หรือลงทะเบียนรับชมที่ https://youtube.com/prachatai
แสดงความคิดเห็น